ΘΕ.ΦΥΛ.ΙΣ.

Τα παρακάτω μαθήματα (παλαιά και ενεργά) που προσφέρει το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΤΑΓΦ επικεντρώνονται σε θέματα φύλου και ισότητας. Κάντε κλικ στον τίτλο για να δείτε την περιγραφή.

• Οι Γυναίκες και ο Δημόσιος Βίος στη Βικτοριανή Λογοτεχνία
• Βία, Εξιλαστήρια Θύματα και Εκδίκηση στην Αναγεννησιακή Λογοτεχνία
• Φύλο και Εθνότητα στην Αμερική
• Φεμινισμός και Λογοτεχνία: Συγγραφείς και Κριτικοί

Το μάθημα θα εξετάσει το ζήτημα της θέσης της γυναίκας το δέκατο ένατο αιώνα, μελετώντας την κρυφή ή και απροκάλυπτη ιδιοποίηση του δημόσιου βίου από τις γυναίκες μέσω της γραφής αλλά και μέσω της κατάκτησης καινούργιων δικαιωμάτων εργασίας, εκπαίδευσης, και αυτοπροβολής. Αρχίζοντας με την Jane Austen και καταλήγοντας στον Henry James θα διερευνήσουμε τη περίπλοκη σχέση οικογενειακού και δημόσιου βίου στη ρομαντική και βικτοριανή λογοτεχνία μελετώντας τις αντιφατικές αναπαραστάσεις του ρόλου και των προσδοκιών των γυναικών στη πεζογραφία και ποίηση των Austen, Dickens, Ch. Rossetti, Collins, Eliot και James, αλλά επίσης και σε άλλα δείγματα γραφής από τους Mill, Ruskin, Stickney Ellis, Eliot και άλλους. Συγκεκριμένα θα εξετάσουμε τη λειτουργία διαφόρων χώρων διαμονής ή μετάβασης—το σπίτι, τον τόπο εργασίας και διασκέδασης (π.χ. το θέατρο), την πόλη και την εξοχή—των οποίων τα νοητά όρια μετακινούνται σε τέτοιο βαθμό κατά τη βικτοριανή εποχή που η διάκριση μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου βίου γίνεται σχεδόν αδύνατη. Η επίδραση των κοινωνικών εξελίξεων στην υποκειμενικότητα των γυναικών θα εξεταστεί μέσα από λεπτομερή ανάγνωση λογοτεχνικών, φιλοσοφικών και κοινωνιολογικών κειμένων της εποχής

Το μάθημα αυτό εξετάζει λογοτεχνικά κείμενα—ποιήματα, πεζά κείμενα και θεατρικά έργα—της αγγλικής Αναγέννησης τα οποία είτε αποτελούν είτε εμπεριέχουν αφηγήσεις βίας, εξιλαστήριων θυμάτων και εκδίκησης μέσα από την οπτική αντιπροσωπευτικών θεωριών περί αφήγησης και αφηγηματικότητας. Πιο συγκεκριμένα, το μάθημα αναλύει τις ποικίλες μορφές βίας (π.χ. σωματική, λεκτική, κοινωνική, θεσμική, ψυχολογική) που εγγράφονται στα συγκεκριμένα λογοτεχνικά έργα καθώς και τις αφηγηματικές τεχνικές δια μέσου των οποίων τα κείμενα αυτά δομούν και ταυτόχρονα ανατρέπουν τους ρόλους του θύτη και του (εξιλαστήριου) θύματος με σκοπό να αντικατοπτρίσουν αλλά και να αμφισβητήσουν τις βασικές πολιτικές, ηθικές, θρησκευτικές και κοινωνικές αρχές της εποχής. Το μάθημα επικεντρώνεται επίσης στο ρόλο της εκδίκησης στα επιλεγμένα κείμενα ως μέσο αποδόμησης—αλλά και αναπαραγωγήs—συγκεκριμένων σχέσεων εξουσίας -π.χ. φύλου, κοινωνικής τάξης, εθνότητας, θρησκευτικού δόγματος- τηs αγγλικής Αναγέννησηs.

Το μάθημα ερευνά τις πολιτισμικές αναπαραστάσεις του φύλου και της εθνότητας στην Αμερική του 20^ού αιώνα, εφαρμόζοντας μια πολυπολιτισμική και διεπιστημονική προσέγγιση. Συγκεκριμένα, εστιάζεται στη διερεύνηση των τόπων και τρόπων συνάντησης των έμφυλων, εθνοτικών και ταξικών διαφοροποιήσεων στις ΗΠΑ. Ο στόχος του μαθήματος είναι διπλός: αφενός, η διερεύνηση της ιστορικής και πολιτικής διαδρομής του γυναικείου και φυλετικού ζητήματος στην Αμερική του 20^ου αιώνα, αφετέρου η εξέταση των πολλαπλών αναπαραστάσεων της γυναίκας και η σχέση τους με την εξουσία.  Με έμφαση στη λογοτεχνική παραγωγή του 20^ού αιώνα, αλλά αντλώντας παραδείγματα και από άλλα πολιτισμικά κείμενα (ζωγραφική, κινηματογράφος), επιχειρείται η διερεύνηση και κατανόηση της διαπλοκής της φυλετικής και έμφυλης διάστασης, καθώς και η αλληλεπίδρασή τους με κοινωνικούς και θεσμικούς παράγοντες που εμπλέκονται στην αποτύπωση της ταυτότητας του φύλου και της φυλής.

Στο μάθημα αυτό εξετάζονται από την οπτική της σύγχρονης φεμινιστικής θεωρίας αγγλικά και αμερικανικά λογοτεχνικά έργα, κυρίως θεατρικά, και σχετικά κριτικά κείμενα του 20^ού αι. Βασικός στόχος είναι η κατανόηση και ο προβληματισμός των φοιτητών/τριών όσον αφορά κοινωνικοπολιτικά και αισθητικά ζητήματα με τα οποία ασχολούνται οι γυναίκες ή οι άνδρες συγγραφείς τους. Στο πλαίσιο αυτό η έρευνα και η διαλογική συζήτηση μπορoύν να αναφέρονται σε ζητήματα όπως: ο ρόλος της εξουσίας στη διαμόρφωση του κοινωνικού φύλου· η μυθολογία του ανδρισμού και της θηλυκότητας και η διαμόρφωση της σεξουαλικότητας στη δυτική κοινωνία· η βία διαφόρων μορφών ως πρακτική εξουσίας ή αντίστασης στην εξουσία· η πολιτική σημασία της Τεχνοτροπίας και το πρόβλημα της γυναικείας γραφής και της φεμινιστικής φόρμας· η γυναίκα ως «το άλλο» του άνδρα· γυναικεία και ανδρική αντίληψη του ηρωισμού· η σχέση μητέρας και κόρης ως αναπαράσταση πρωτογενούς ή δευτερογενούς εμπειρίας· στερεοτυπικές και ανατρεπτικές αναπαραστάσεις των κοινωνικών ρόλων· γυναικείες μορφές σε έργα γυναικών ή και ανδρών ως προϊόντα της ιδε­ολογίας των κοινωνικών φύλων σε σχέση με την ιστορική περίοδο και τον πολιτισμό που τα δημιούργησε. Ως μέρος του μαθήματος, μπορεί επίσης να παρουσιαστούν και κινηματογραφικές εκδοχές θεατρικών έργων και μυθιστορημάτων προκειμένου να συζητηθεί η σημασία της σκηνοθετικής οπτικής στη διαμόρφωση της ιδεολογικής θέσης που εκφράζει η συγκεκριμένη καλλιτεχνική ανάγνωση.

Μεταξύ των θεατρικών συγγραφέων που έργα τους προσφέρονται για το μάθημα αυτό είναι ενδεικτικά οι: John Arden, Harold Pinter, Caryl Churchill, Susan Glaspell, Lillian Hellman, Tennessee Williams, Arthur Miller, Edward Albee, Sam Shepard, David Mamet, Maria Irene Fornes, Tina Howe, Adrienne Kennedy, Beth Henley, Marsha Norman, David Hwang, Wendy Wasserstein, Τοny Kushner και Paula Vogel.

Τα παρακάτω μαθήματα περιλαμβάνουν τα θέματα φύλου στις διδακτικές παραμέτρους τους, χωρίς όμως να επικεντρώνονται αποκλειστικά σε αυτά: